Wyprawa “Do źródeł Nilu”

Celem wyprawy było dotarcie do źródeł Nilu, spłynięcie jego górnego, górskiego odcinka rzeki Rukarary) oraz górskich rzek Afryki Wschodniej.

Przygotowania do wyprawy trwały od listopada 1991 r. i obejmowały:

• pracę własną członków wyprawy, w celu zgromadzenia środków finansowych w kraju i za granicą
• poszukiwanie sponsorów;
• promocję wyprawy w środkach masowego przekazu
  • TVP wrzesień ’92: “Kajakiem w Himalaje”
  • audycje w RMF, Radio Kraków, program III PR
  • artykuły:
    • “Gazeta Wyborcza”
    • “Czas Krakowski”
    • “Rzeczpospolita”
    • “Dziennik Polski”
    • “Echo Krakowa”
• gromadzenie informacji o interesującym nas rejonie Afryki;
• szkolenie na rzekach Polski, Czech, Alp Centralnych celem zgrania grupy pływającej;

Wspomina Tomasz Jakubiec

“9 czerwca wylądowaliśmy w Nairobi, stolicy Kenii. Ośmiu członków wyprawy (6 osób pływających, lekarz i filmowiec TVP). Po tygodniu oczekiwania dotarł do nas, transportem lotniczym, sprzęt wyprawy (ok.500 kg : ponton, kajaki, wiosła, sprzęt biwakowy, żywność). Na początek, w celu rozpływania, spłynęliśmy rzeki: Tana i Athi River.

Tana River – rzeka wypływająca u podnóża Mt. Kenii, wpadająca do Oceanu Indyjskiego. Pływaliśmy odcinek górski od miejscowości Sagana (100 km od Nairobi) ok.30 km. Rzeka z długimi, płaskimi odcinkami, parę miejsc o trudności WW III-IV+, liczne wodospady o wys.3-8 m. Największy z nich Getuffu Falls (8 m) skaczemy jako pierwsi.

Athi River – pokonaliśmy odcinek rzeki płynący na granicy Tsavo National Park (ok.50 km) w terenie nizinnym, ok.300 km od Oceanu Indyjskiego. Rzeka płynie w bardzo “afrykańskim”, malowniczym krajobrazie: lasy baobabów, wypalona, dzika sawanna z upartą, wysuszoną roślinnością Małą trudność techniczną rzeki (parę miejsc z WW III – IV) uatrakcyjniały liczne krokodyle o zróżnicowanej wielkości, uciekające przed nami równie szybko jak my przed nimi, oraz stado hipopotamów. Po trzech tygodniach spędzonych w Kenii, dzięki zgromadzonym informacjom i nabytemu doświadczeniu byliśmy gotowi wyruszyć do głównego celu wyprawy. Część sprzętu zostawiliśmy w Ambasadzie Polskiej w Nairobi (ograniczała nas ilość miejsca w wynajętej Toyocie Land Cruiser). 2 lipca ruszyliśmy przez Nakuru, Kisumu, Busie do Ugandy, gdzie na 2 dni spędziliśmy nad Nilem Wiktorii, którego ujście z jez. Wiktorii niektórzy geografowie uważają za źródła Nilu. Przy okazji spłynęliśmy Wodospady Owena. Wodospady Owena – odcinek na Nilu Wiktorii, 12 km poniżej ujścia z jez. Wiktorii, długości ok.500 m, o trudności WW IV-VI.

Przez Kampalę, stolicę Ugandy, dotarliśmy nad granicę między Ugandą a Rwandą. Ponieważ, w wyniku walk plemiennych w północnej części Rwandy (na terenach graniczących z Ugandą), przejścia graniczne były zamknięte, do Rwandy zmuszeni byliśmy wjechać przez Zair. W drodze do Kigali, stolicy Rwandy, mijaliśmy liczne posterunki wojskowe i policyjne. Odwiedziliśmy polskich misjonarzy, od których dostaliśmy adresy misji polskich w okolicach źródeł Nilu, z których gościnności później korzystaliśmy.

9 lipca 1993 roku osiągnęliśmy cel główny wyprawy – źródła Nilu. W tym miejscu rzeka nosiła nazwę Rukarara.

W ciągu 5 dni pokonaliśmy kajakami, jako pierwsi w świecie, 100 kilometrowy odcinek tej rzeki. Cztery pierwsze kilometry rzeka płynęła zarośniętym dziewiczym lasem korytem,, później przez wąwozy, zawaliska skalne, których pokonanie wymagało od nas dużego wysiłku i samozaparcia. Jedną noc spędziliśmy “w środku” rzeki, bez namiotów, żywności, suchych rzeczy, (z 25oC w ciągu dnia, temp. spadła do ok.5oC w nocy), niepokojeni przez wystraszonych i przez to niebezpiecznych tubylców, nękanych nocnymi napadami białych najemników. Stan wojny w Rwandzie, oraz zajęcie części terytorium, przez który płynie Kagera, przez rebeliantów zmusiło nas do zrezygnowania ze spłynięcia całej, jak wcześniej planowaliśmy, rzeki.

Rukarara – rzeka płynąca w płd.-zach. części Rwandy, uznawana za źródłową Nilu (łączy się z Mwogo, później z Niabarongo i Kagerą, wpadającą do jez. Wiktorii). Wyprawa przepłynęła Rukararę od 30-go km poniżej źródeł do Mwogo. Rzeka o ekstremalnej trudności. Płynie w dużej części głębokimi, skalnymi wąwozami z bardzo dużym spadkiem. Kilkadziesiąt miejsc niespływalnych z zawaliskami skalnymi wymagającymi obnoszenia po bardzo stromych, niedostępnych zboczach. Trudność WW III-VI. Odcinek długości ok. 50 km

Odcinek Mwogo – rzeka o charakterze nizinnym, płynąca w szerokiej dolinie, rozlana, silnie meandrująca.

W drodze powrotnej przez Tanzanię odpoczywaliśmy przez 2 dni u krakowskich księży prowadzących misje nad jez. Wiktorii koło Musomy. Później przez Park Serengeti, Ngoro – Ngoro, Arush’e, przygraniczny kraj Masajów, których odwiedziliśmy, dotarliśmy do Nairobi, zamykając “pętlę” wokół jez. Wiktorii. Na zakończenie jeszcze raz odwiedziliśmy Tana River, zdobywając do tej pory nie spłynięty jej górny odcinek o dł. ok.40 km

Tana River – górny odcinek od mostu w Karatinie do Sagany. Trudności WW III – V, z ok.15 przenoskami przez długie zawaliska skalne w korycie rzeki (do 500 m). Po wysłaniu kajaków cargiem lotniczym do kraju, przed odlotem weszliśmy na trzeci co do wielkości szczyt Mt. Kenii (najwyższej góry Kenii) Point Lenana (4985m n.p.m.)

Podsumowanie

Do kraju wyprawa wróciła 11 lipca. W sumie przepłynięto 4 rzeki, ok.300 km kajakiem. Samochodem przejechano 7 tys. km. Całość wydatków gotówkowych (3000 $ na osobę) pokrywana była z funduszy zgromadzonych podczas przygotowań przez uczestników wyprawy (za wyjątkiem pomocy finansowej od Piotra Chmielińskiego). Pomoc sponsorów dotyczyła sprzętu lub usług oferowanych przez ich firmy